Tregimi mbi shpëtimin e më të vegjëlve të Kosovës
23.05.2016
1 prill 2016, Prishtinë-
Sebahatja ishte shtatë muaj shtatëzënë me fëmiun e parë kur shtypja e gjakut i ishtë rritur aq shumë sa që u detyrua në mënyrë emergjente t’a lind foshjnën e saj me prerje cesariane. Vajzën, së bashku me bashkëshortin e saj, e quajtën Laura. Laura peshoi më pak se 900 gram kur lindi dhe kishte vështirësi në frymëmarrje pasi që mushkëritë e saja të vogla ende nuk ishin zhvilluar plotësisht.
Laura e porsalindur kaloi ditët e saja të para në Njësinë Intensive të Kujdesit Neonatal në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës ku ajo mbijetoi fal surfaktantit të dhuruar nga AmeriCares dhe AbbVie dhe fal asistencës së vazhdueshme të aparatit të frymëmarrjes. AmeriCares mbështet njësinë intensive të kujdesit neonatal përmes partneritetit me “Aksionin për Nëna dhe Fëmijë,” një organizatë joqeveritare vendore e fokusuar në përmirësimin e shkallës së mbijetesës së nënave dhe foshnjeve në Kosovë, e cila është një nga vendet më të varfëra në Evropë.
Laura është vetëm njëra nga të mbijetuarët e më shumë se 1,000 fëmijëve me nënpeshë që lindin para kohe që nga viti 2006, që kur AmeriCares dhe Abbot filluan të sjellin medikamentin e surfaktantit për të parandaluar problemet me frymëmarrje tek foshnjat e lindura parakohes.
Gjatë 10 viteve të fundit ky program ka furnizuar më shumë se 2,100 paketime të surfaktantit në Kosovë me vlerë mbi 1.4 milion dollar. Dr. Mynevere Hoxha, drejtoresha e Njësisë për Kujdes Intensiv Neonatal në QKUK ka thënë që donacionet shpëtojnë përafërsisht 200 të porsalindur çdo vit.
“Surfaktanti parandalon kolabimin e alveoleve kur fëmija lëshon ajrin, duke i dhënë në këtë mënyrë mundësi edhe pacientëve më të vegjël dhe më të brishtë një mundësi për të mbijetuar. Pa ndihmën e AmeriCares dhe AbbVie ne nuk do të kishim mundësi për tu qasur në këto ilaqe që shpëtojnë jetë,” u shpreh Dr.Hoxha.
Donacionet sigurojnë që edhe pacientët më të vegjël në nevojë të marrin trajtim pa kosto. Ky medikament administrohet nga neonatologët e trajnuar nga ekipi i Qendrës Shëndetësore Dartmouth-Hitchcock përmes aleancës për nëna dhe foshnja të shëndosha, dhe Njësia Intensive për Kujdes Neonatal është e furnizuar me teknologji të avancuar.
“Donacioni më i fundit është i mjaftueshëm për t’a siguruar spitalin me surfaktat të mjaftueshëm për një vit,” është shprehur Dr.Hoxha. Donacionet e tilla janë kritike në një shtet kur përafërsisht 30% e popullatës jetojnë në varfëri dhe nuk munden t’i përballojnë harxhimet e trajtimit.
Shumë spitale në Kosovë kanë mungesë të furnizimeve dhe pajisjeve të nevojshme si pasojë e luftës të vitit 1999. Madje nënat kosovare kishin shkallën më të lartë të mortalitetit në Evropë gjatë një periudhe të caktuar kur nuk kishte fare qendër për kujdes intensive neonatal. Sot shkalla e vdekshmërisë së foshnjeve në disa profile që përfshijnë të porsalindur me peshë të ulët ka rënë për 50%.
Dr. Julie Varughese e cila është zyrtare mjekësore në AmeriCares u shpreh se sistemi i kujdesit shëndetësor në Kosovë është duke u përforcuar dhe AmeriCares është duke kontribuar në këto përmirësime. “Ne jemi duke i dhënë gjeneratave të reja një rrugë drejt shëndetit dhe mundësive” shton Varughese.
